Sektor MŚP obejmuje mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa. Mała firma zatrudnia od 10 do 49 osób, a jej obrót wynosi maksymalnie 10 milionów euro. W Polsce znajdziemy ponad 50 tysięcy małych firm, które stanowią ok. 2,4% wszystkich przedsiębiorstw. Prowadzenie księgowości to obowiązek każdej firmy, bez względu na jej rozmiar. Sprawdzamy, jaka jest najlepsza księgowość dla małych firm w Polsce.

Mała firma a forma opodatkowania

Wybór formy opodatkowania zależy od rodzaju prowadzonej działalności:

  • jednoosobowa działalność gospodarcza – przedsiębiorca ma do wyboru opodatkowanie wg skali podatkowej 12% lub 32%, podatek liniowy 19%, ryczałt od przychodów ewidencjonowanych lub kartę podatkową,
  • spółka komandytowa, komandytowo-akcyjna, z o.o., spółka akcyjna, prosta spółka akcyjna – spółka jest opodatkowana podatkiem dochodowym od osób prawnych (CIT), który wynosi 9% (dla małych podatników i nowych firm) lub 19% (stawka podstawowa),
  • spółka partnerska – spółka nie jest podatnikiem, a podatek płacą partnerzy, którzy mają do wyboru podatek liniowy lub opodatkowanie wg skali podatkowej,
  • spółka cywilna – spółka nie jest podatnikiem, a opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych (PIT) podlegają dochody wspólników,
  • spółka jawna – spółka nie jest podatnikiem, a podatek płacą wspólnicy (chyba że wspólnikami nie są wyłącznie osoby fizyczne).

Formę opodatkowania wybiera się w procesie rejestracji firmy i wyboru rodzaju prowadzenia działalności. Warto na tym etapie skontaktować się z biurem rachunkowym, które pomoże zarejestrować działalność gospodarczą i wybrać najbardziej opłacalne opodatkowanie. Raz wybraną formę opodatkowania można zmienić – należy to jednak zrobić w określonym terminie.

Mała księgowość dla małych firm

Księgowość uproszczona, czyli tzw. mała księgowość, to najczęściej wybierana księgowość dla małych firm:

  • firmy opodatkowane podatkiem liniowym lub wg skali podatkowej prowadzą księgę przychodów i rozchodów (KPiR), w której zapisywane są wszystkie firmowe przychody i koszty,
  • firmy opodatkowane ryczałtem prowadzą ewidencję przychodów, która obejmuje wyłącznie przychody z działalności,
  • firmy opodatkowane kartą podatkową nie mają obowiązku prowadzenia księgowości (od 2022 r. z karty podatkowej mogą korzystać wyłącznie podatnicy, którzy kontynuują opodatkowanie w tej formie).

Aby prowadzić małą księgowość w formie KPiR, przychody za poprzedni rok nie mogą być wyższe niż 2 miliony euro – po przekroczeniu tej kwoty należy przejść na pełną księgowość. Na małą księgowość w formie księgi przychodów i rozchodów mogą się zdecydować wyłącznie osoby fizyczne, które prowadzą:

  • jednoosobową działalność gospodarczą,
  • przedsiębiorstwo w spadku,
  • spółkę cywilną osób fizycznych,
  • spółkę cywilną osób fizycznych i przedsiębiorstwa w spadku,
  • spółkę jawną osób fizycznych,
  • spółkę partnerską. 

Czy mała firma może prowadzić pełną księgowość?

Pełna księgowość polega na prowadzeniu ksiąg rachunkowych i jest obowiązkowa dla spółek prawa handlowego (z ograniczoną odpowiedzialnością, akcyjnych, komandytowych, komandytowo-akcyjnych i prostych spółek akcyjnych) oraz dla innych podmiotów, których przychody netto za poprzedni rok obrotowy przekroczyły 2 miliony euro

Pełną księgowość można też prowadzić dobrowolnie przy przychodach poniżej limitu wynoszącego 2 miliony euro. O takiej decyzji należy jednak powiadomić urząd skarbowy przed rozpoczęciem roku obrotowego (np. w formularzu CEIDG).

Jest to najbardziej złożona forma ewidencji, którą najczęściej prowadzą duże firmy, lecz nic nie stoi na przeszkodzie, by wdrożyć ją w małym przedsiębiorstwie. W księgach rachunkowych należy odnotowywać wszystkie operacje gospodarcze, co wymaga wiedzy i skrupulatności. Firmy prowadzące pełną księgowość w większości przypadków korzystają z usług biur rachunkowych, które oferują nowoczesną księgowość online.

FAQ – Najczęściej zadawane pytania i odpowiedzi

Jakie są zalety prowadzenia pełnej księgowości w małej firmie?

Pełna księgowość pozwala skutecznie analizować sytuację finansową przedsiębiorstwa, a skrupulatne prowadzenie ksiąg rachunkowych ułatwia kontrolowanie wydatków i kosztów firmowych. Jej zaletą jest również dostarczanie informacji usprawniających planowanie przyszłych inwestycji w małej firmie.

Jakie są wady prowadzenia pełnej księgowości w małej firmie?

Pełna księgowość jest bardziej skomplikowana i czasochłonna niż mała księgowość. Wymaga również specjalistycznej wiedzy, regularnego śledzenia nowelizacji podatkowych oraz sporządzania sprawozdań finansowych. Prowadzenie pełnej księgowości wymaga też wsparcia doświadczonego księgowego.

Mała księgowość czy pełna księgowość – co wybrać?

Małe firmy, których przychody nie przekraczają 2 milionów euro, najczęściej decydują się na prowadzenie księgowości uproszczonej, choć nie dostarcza ona tylu informacji co pełna księgowość. Prowadzenie pełnej lub małej księgowości możesz powierzyć specjalistom z biura rachunkowego Open Profit, którzy oferują również doradztwo w zakresie formy opodatkowania, rejestracji do podatku VAT czy wystawiania faktur.