Co to znaczy i czy warto być vatowcem - zalety i wady

Zakładając działalność gospodarczą, każdy przedsiębiorca musi podjąć kilka bardzo ważnych decyzji, w tym wybrać odpowiednią formę opodatkowania oraz zdecydować, czy warto być płatnikiem VAT. Podatek VAT naliczony jest jako podatek od towarów i usług, który teoretycznie powinien płacić przedsiębiorca, jednak w praktyce podatek ten dodawany jest do ceny produktów. Oznacza to, że ostatecznie VAT płaci konsument. Istnieją branże, które mają odgórnie narzuconą przynależność do podatku VAT, jednak część firm może wybierać, czy chcą być podatnikiem VAT. Zatem czy warto być VATowcem? Jakie są wady i zalety bycia płatnikiem VAT?

Bycie VATowcem – co oznacza?

Podatek VAT to jeden z dwóch podstawowych podatków, które odprowadzają przedsiębiorcy. Wiele osób zastanawia się, czy być VATowcem, czy nie. Jednak co to znaczy być VATowcem? Mianem VATowców określamy podatników VAT, którzy do swoich produktów i usług doliczają podatek VAT. Takich przedsiębiorców nazywamy czynnymi podatnikami VAT.

Warto zaznaczyć, że istnieje również termin „płatnik VAT”. Jest to jednak określenie dotyczące organów odpowiedzialnych za pobranie i odliczenia podatku VAT od podatników do urzędu skarbowego. Płatnikiem podatku VAT może być np. komornik sądowy, który pobiera zaległy podatek. Bycie płatnikiem VAT często jest błędnie używane w odniesieniu bycia podatnikiem VAT.

W przypadku firm mówimy więc o „byciu VATowcem”, czyli o byciu czynnym lub biernym podatnikiem VAT. Czynny podatnik VAT to przedsiębiorcy, którzy muszą lub zdecydowali się na opodatkowanie swojej działalności gospodarczej VATem. Bycie podatnikiem VAT biernym oznacza podmioty gospodarcze, które mimo zapisania do VATu korzystają ze zwolnienia z opodatkowania.

Kto musi, a kto może być VATowcem?

Przede wszystkim należy zaznaczyć, że bycie podatnikiem VAT musimy rozpatrywać w dwóch kategoriach:

obowiązkowości,
dowolności.

Podział ten oznacza, że istnieją dwie grupy prowadzonych działalności gospodarczych – te, które muszą być czynnym podatnikiem VAT, oraz te, które mają wybór, czy być VATowcem, czy nie.

Ustawa o podatku VAT, w artykule 5. dokładnie określa, kto ma obowiązek bycia VATowcem. Są to między innymi handlowcy, zajmujący się produkcją i dystrybucją towarów opodatkowanych podatkiem akcyzowym oraz firmy, które zajmują się usługami prawnymi lub doradczymi. Oprócz tego podatnikiem VAT muszą zostać przedsiębiorcy, którzy w poprzednim roku rozliczeniowym osiągnęli przychód powyżej 200 tys. zł.

W innych przypadkach firmy mogą decydować, czy chcą zostać czynnym podatnikiem VAT, czy wolą skorzystać ze zwolnienia podatkowego. Ostateczna decyzja zależy przede wszystkim od rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej, świadczonych usług lub sprzedawanych towarów. W wielu sytuacjach zależy to również od liczby zawieranych transakcji z innymi VATowcami, czyli kontrahentami oraz od udziału konsumenta indywidualnego w przychodach firmy. Istnieją jednak działalności, w których korzyści z bycia VATowcem znacznie przewyższają fakt dodatkowych obowiązków przedsiębiorcy.

Kiedy warto być VATowcem?

Każdy przedsiębiorca, który dopiero zaczyna swoją przygodę z prowadzeniem działalności gospodarczej, zastanawia się, czy lepiej być VATowcem, czy nie. To oczywiste dylematy, od których zależy opłacalność prowadzenia firmy. W wielu przypadkach po prostu opłaca się być VATowcem.

Mówimy tu przede wszystkim o przedsiębiorstwach, które celują raczej w klientów firmowych. Jeśli wystawiasz fakturę VAT, stajesz się automatycznie atrakcyjniejszym biznesowo kontrahentem dla innych przedsiębiorstw operujących podatkiem VAT.

Bycie VATowcem jest również opłacalne dla przedsiębiorców, którzy uzyskują nadwyżki naliczonego VAT nad należnym. VAT należny doliczany jest do ceny towarów i usług. Znajduje się on na fakturach przychodowych. Natomiast VAT naliczony to podatek znajdujący się na fakturach kosztowych. Ostatecznie do urzędu skarbowego firmy odprowadzają różnicę między VATem naliczonym, a VATem należnym.

O tym, czy warto być VATowcem, decyduje między innymi to, czy ponosisz duże koszty prowadzenia działalności. Nadwyżka naliczonego VAT daje wysokie kwoty odliczenia podatku VAT, co pomaga utrzymać płynność finansową przedsiębiorstwa.

Jak być VATowcem?

Jeśli zdecydowałeś się na podatek VAT, pierwszym krokiem do rejestracji jest udanie się do urzędu skarbowego i złożenie formularza VAT-R. Należy jednak pamiętać, że zazwyczaj co roku wychodzi nowa wersja tego formularza – ważna jest więc również informacja podana w nawiasie, obok nazwy wniosku. Pamiętaj także, że dokument ten możesz złożyć w urzędzie skarbowym właściwym dla Twojego miejsca zamieszkania, natomiast w przypadku spółki jest to miejsce siedziby działalności gospodarczej.

Konieczne jest wypełnienie sześciu rubryk, z których każda ma po kilka lub kilkanaście okienek. Informacje, jakie musi przestawić w formularzu przedsiębiorca to przede wszystkim:

dane podatnika,
okoliczności określające obowiązek podatkowy,
informacje dotyczące składania deklaracji,
informacje dotyczące transakcji wewnątrzwspólnotowych.

Mimo prób maksymalnego uproszczenia całej procedury, zgłoszenie jako podatnik VAT jest dla wielu osób problematyczne. Sytuację komplikuje fakt, że w niektórych urzędach skarbowych czas oczekiwania na rejestrację jako czynny podatnik VAT może trwać nawet kilka tygodni. Niepoprawne wypełnienie wniosku dodatkowo i niepotrzebnie wydłuża ten okres. Warto więc skorzystać z pomocy profesjonalnego biura księgowego.

Bycie VATowcem – wady i zalety

Więksi przedsiębiorcy dostrzegają z reguły same zalety bycia VATowcem. Wiąże się to przede wszystkim z możliwością odliczenia podatku VAT. Warto mieć jednak na uwadze, że istnieją również minusy VATu. Jakie są wady i zalety bycia VATowcem?

Wady:

rozszerzona biurokracja – konieczność prowadzenia rejestru VAT i składania deklaracji,
skomplikowane prawo podatkowe regulujące VAT,
częste zmiany w prawie podatkowym VAT,
w razie wątpliwości dotyczących zwrotu podatku urząd skarbowy podejmuje kontrolę (jest to stresujące doświadczenie),
różne stawki VAT dla różnych produktów.

Zalety:

możliwość odliczania VAT i wysokich zwrotów podatkowych,
zwiększona atrakcyjność dla innych firm będących VATowcami,
ostatecznie to nie przedsiębiorca płaci VAT, a konsument.

Zalety i wady bycia VATowcem są dość subiektywnie odbierane przez różnych przedsiębiorców. Obecnie jedna z najczęściej wymienianych wad, czyli wzmożona biurokracja związana z VATem, to zmartwienie biur rachunkowych, takich jak nasz Open Profit, które zajmują się pełną księgowością.

Kiedy nie opłaca się być VATowcem?

Mimo niewątpliwych zalet z bycia VATowcem – szczególnie finansowych, istnieją działalności gospodarcze, dla których podatek VAT nie będzie korzystną opcją. Są to zazwyczaj firmy, które nie przekraczają 200 tys. zł przychodu, a ich sprzedaż towarów i usług skierowana jest do klientów indywidualnych. Doliczając stawkę VAT do ceny, przedsiębiorstwa te tracą na konkurencyjności rynkowej. Jeśli w Twojej branży dużo jest firm nie-VATowych, trudno będzie Ci utrzymać atrakcyjne ceny, które przyciągną nabywcę. Dodatkowo prowadząc działalność VATową, w momencie gdy większość Twoich kontrahentów tymi VATowcami nie jest, nie ma większego sensu – wtedy nie możesz odliczyć podatku.

Czy warto być VATowcem na ryczałcie?

Pytanie dotyczące tego, czy warto być VATowcem z pewnością spędza sen z powiek wielu nowym przedsiębiorcom. Jednak istnieje kolejna kwestia, która budzi dość duże emocje – krąży bowiem mit, dotyczący niemożności bycia VATowcem na ryczałcie. Jest to nieprawda. Podatek dochodowy rozliczany na ryczałcie oraz podatek VAT to dwa zupełnie różne podatki, które się nie wykluczają. Można być jednocześnie i VATowcem i ryczałtowcem. Jednak czy takie rozwiązanie jest korzystne?

Tak jak w większości przypadków – to zależy od rodzaju prowadzonej działalności oraz od grupy docelowej, do której planuje trafić przedsiębiorca. Jednym z przypadków opłacalności łączenia VAT z ryczałtem jest działalność programistyczna. Możliwe jest wtedy np. odliczenie usługi telekomunikacyjnej od podatku VAT.

Czy warto być VATowcem? Uzyskaj pomoc w Open Profit

Rozpoczynanie działalności gospodarczej wiąże się z ogromnym stresem. Dodatkowo dochodzą zmartwienia związane z wyborem odpowiedniej formy opodatkowania oraz decyzje dotyczące VAT. W Open Profit oferujemy kompleksową pomoc w zakładaniu firmy – zajmujemy się także pełną księgowością, w tym obsługą czynnych podatników VAT. Nasi eksperci doradzą najlepszą formę podatkową dla Twojej działalności oraz pomogą Ci przejść przez wszystkie formalności – zarówno w trakcie zakładania firmy, jak i w późniejszych etapach działalności.

Skontaktuj się z nami!

FAQ:

Co to znaczy być VATowcem?

Bycie VATowcem odnosi się do czynnych podatników VAT, czyli przedsiębiorców, którzy z konieczności lub wyboru do swoich towarów i usług doliczają podatek VAT. Niektóre formy działalności gospodarczej odgórnie objęte są obowiązkiem VATowym, natomiast pozostałe firmy mogą zdecydować, czy chcą zostać podatnikami VAT.

Kiedy warto być VATowcem?

Przynależność do podatku VAT opłaca się w szczególności przedsiębiorcom, których usługi skierowane są przede wszystkim do innych firm, które również są VATowcami. Również przedsiębiorstwa, które otrzymują wyższy VAT, naliczony nad VATem należnym, wychodzą korzystnie na zwrotach podatku VAT.

Jakie są zalety i wady bycia VATowcem?

Wady i zalety bycia VATowcem zależą w dużej mierze od rodzaju prowadzonej działalności. Możemy jednak wyróżnić kilka podstawowych plusów i minusów.